AŞIK ESMANİ (18-19.Yüzyıl)

      1855-1914 Kağızman doğumlu, doğum ve ölüm tarihleri kesinlik taşımamaktadır.

       Aşıklık geleneğini küçük yaşta saz çalıp şiirler söyleyerek bir halk aşığı olarak kendini yetiştirmiştir.

       Yaşamının büyük bir bölümünü Kars’ın Selim İlçesinin Yeşiltepe (Karnağaz) köyünde geçirmiş olduğu bilinmektedir.

      1877-1877 (Hicri takvimine göre 1293 halk deyimi ile 93 harbi) Osmanlı – Rus savaşında Kars’ın Ruslar tarafından kuşatılması sonucu zorunlu göçe tabi tutulur. Yerel güçlerin moral kaynağı olan Aşık Esmani Selim-Yeşiltepe (Karnağaz) köyünden  Tokat'a sürgüne gider. Yaklaşık 10 yıl sonra  yani 1890 yıllarında yeniden Kars’ın Kağızman ilçesine döner ve döndükten 26 yıl sonra yaklaşık 59 yaşında Kağızman’da hayata gözlerini yumar ve orada toprağa verilir. Ölüm tarihi kesinlikle bilinmemekte olup, 1914 yıllarında öldüğü sanılmaktadır.

      (Elde ettiğim bilgiler böyle)
       Aşık Esmani, yaşadığı acıları, savaşları dile getiren çok güzel ağıtlar yazmış ve bu ağıtlara ünlenmiştir.

 

       GÖÇ
Hayrede encanım Cenabı Mevla
Sarardı elvanı muhacirlerin
Hep musavi olduk bey ile ağa
Bozuldu devarın muhacirlerin

Devranı alemin aksine döndü
Milyarder haneler mahvolup söndü
Gonca gülümüze baykuşlar kondu
Soldu gülistanın muhacirlerin

Gülistan bağları kaldı ağyara
Bilir mi kadrini ol yüzkara
Bülbüller misali başladı zara
Sabiyle sübyanı muhacirlerin

Sabi sübyan ağlar düştü yollara
Dağıldı her biri sağa sola
Abü dane attı gurbet ellere
Belirsiz mekanı muhacirlerin

Nana muhtaç oldu fakir fukara
Mevla yardım etsin kalmadı çare
Binde birisinde var üçbeş para
Yok kuvveti canı muhacirlerin

Dide kandan yaşlar döküldü dize
Analar evladın bıraktı düze
Esman' am kuruldu omuz omuza
Geçerek arası muhacirlerin

 

    & & & & & &

Elvalı günündür çimenli dağlar

Göllerde yeşilbaşlı sunalar kaldı

Kadir Mevlam ak sıvalı odalar

Cennet okşayan odalar kaldı

 

Kaleler, Kuleler, Kütüphaneler

Sana devam eder müşküldaneler

Medrese, mescit hoş minareler

Her taşı cevahir binalar kaldı

 

Ey takdiri hüda yanma beyhude

Sefil Esmani’nin derdi yok sanma

Şu Kars’dan göçmesi gam değil amma

Emekler, Atalar, Analar kaldı.